Geen categorie

Ik feliciteerde via LinkedIn een oud cursist van de post HBO project- en Verandermanagement van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Een prachtige opleiding waar we, mede vanuit De project Academie, met een goed uitgebalanceerd team de deelnemers stimuleren om hun eigen ontwikkeling in het vak projectmanagement op te pakken.

Hij schreef over COVID19: ‘Laten we er samen goed door heen komen, Roel en er ook echt wijzer uitkomen. Dat lijkt mij het belangrijkst!’

Met mij gaat het goed, schreef ik hem. Groepstrainingen vallen nu vanwege COVID19 natuurlijk uit, maar mijn liefde voor het delen van waardevolle, opbouwende inhoud blijft. Inhoud waar mensen echt iets mee kunnen. Zo biedt bijvoorbeeld de rijke inhoud van het competentie profiel van IPMA mij de mogelijkheid om in één verhaal het projectmatig samenwerken te koppelen aan persoonlijk tijdmanagement. Twee vormen van resultaatgericht samenwerken, die qua onderliggende principes niet echt verschillend zijn.

• Je overdenkt en doorleeft de situatie, waardoor je zicht krijgt op jouw uitdagingen
• Je maakt een goed plan, zodat je weet dat je het grootste deel van je agenda bezig bent met belangrijke nog niet urgente zaken
• Je committeert je vervolgens flexibel meanderend door de tijd aan de effectieve uitvoering van dat plan.

De eerste webinars die ik gaf over onder andere deze leerstof waren boeiend en verliepen anders interactief, maar zeker interactief. Ik liet de deelnemers onder andere nadenken over de vragen, die ik uit de TV-show van  Niehe had opgepikt. Het ging over het eiland Okinawa – een blue zone – in Japan. Een gemeenschap waar het woord pensioen niet bestaat en waar mensen bovengemiddeld ouder worden dan in de rest van de wereld. Een gebied waar ‘Ikigai’ – je leven wijden aan je passie – centraal staat. Wat is het geheim? Nou vraag je iedere dag bij het opstaan maar eens het volgende af en beleef en leef je antwoorden!

1. Wat zijn de redenen dat je iedere ochtend weer frank en vrij je bed uitstapt?
2. Wat zijn de basiswaarden waarop jij je leven fundeert?
3. Waar ben je echt goed in?
4. Wat is je passie?
5. Wat geef je terug aan de wereld?

Je begrijpt dat de antwoorden direct – nou ja, na respectvol open doorvragen – leiden naar levensverhalen van mensen en de manier waarop ze alles wat ze in zichzelf hebben opgebouwd, (proberen) terug (te) geven aan zichzelf, hun familie, hun organisatie en hun maatschappij/gemeenschap.

Dit soort gesprekken voeren, zorgt ervoor dat mensen naar zichzelf gaan luisteren, hetgeen voor mij de kern van leren is. Door heel goed om je heen te kijken en te doorvoelen wat speelt en je vervolgens af te vragen: ‘wat ga ik nu vanuit mezelf teruggeven?’, creëer je ruimte voor nieuwe wegen.

Dat werkt zelfs online, merkte ik uit enthousiaste reacties. Je wordt samen even echt stil en je creëert focus op ‘je eigen zaak!’, want wiens zaak heb je anders op te pakken in jouw leven?

Ondanks dat de open inschrijftraining nog niet doorgaat, kreeg ik deze week toch positieve reacties en mag ik nu de online training gaan uitvoeren voor twee klanten, waar de projectmanagers hard werken om ‘de zaak waaraan zij hun handen wijden’ bij elkaar te houden. Je begrijpt dat ik blij was met deze klantvraag!

Ik weet zeker dat we goede gesprekken gaan voeren. Anders, maar toch gesprekken! Iedereen in de groep zal vanuit de inhoud die ik bied en de vragen die ik daarbij stel, tot nadenken worden aangezet. Zodanig nadenken, dat je in jezelf antwoorden gaat vinden, waarmee jij jezelf leiden naar dat waar je echt goed in bent en passie bij ervaart. De geïnspireerde menselijke creativiteit leidt je vervolgens naar wegen die ook in deze tijd begaanbaar zijn.

Is dit niet een beetje erg gemakkelijk, Roel? Nee, bij je eigen zaak blijven en daarvoor van harte gaan, is niet altijd gemakkelijk. Toppen en dalen. Vallen en opstaan. Luisteren en antwoorden krijgen. Met een hart dat klopt voor de waarden waarop je je leven hebt gebouwd.

Waarden vormen het fundament onder al je handelen. Ze zijn je kompas. Die raak je tot in lengte van jaren niet kwijt!

En … niet gemakkelijk, want ‘Gods zaak’ – begrip van Byron Katie (je eigen zaak, andermans zaak, Gods zaak) – komt vroeg of laat op ieders weg. Die kan alles overhoop gooien wat je zo mooi hebt opgebouwd. Ik vroeg Byron destijds: ‘wat is Gods zaak?’ Zei zij: ‘dat is datgene wat je overkomt!’ Ik draaide mijn ogen weg om het te laten landen, maar zei riep met terug om haar aan te kijken en herhaalde: ‘Roel, dat is datgene wat je overkomt …<stilte> … hoe reageer jij?’ Zo wierp ze mij helemaal terug op mijn eigen zaak. Mijn waarden, mijn passie, mijn kwaliteiten! Daar heb ik het in mijn leven mee te doen. Mezelf weer herinneren: waarom kom ik mijn bedje uit? welke waarden draag ik in mijn hart? waar ben ik goed in – kan ik in deze tijd goed in zijn? wat is mijn passie? wat geef ik de gemeenschap terug?

Ik denk dat in de wereld na COVID19 de passie die ik uitoefen – het trainen van mensen die resultaatgericht willen samenwerken aan een betekenisvolle waarde-balans voor hun eigen organisatie en haar omgeving – anders vorm en inhoud zal krijgen. De online trainingen waaraan ik nu begonnen ben, zullen zich doorzetten, want de infrastructuren zijn er en worden al volop gebruikt (google maar eens op MOOC)! Naast de individuele coaching op afstand, zal de groepsbegeleiding vaker op afstand worden uitgevoerd. Voordelen zijn er vele: de inhoudelijke les verloopt gestructureerd; het lesgeven is efficiënt; het betekenisvolle leergesprek krijgt een andere vorm, maar blijft!; minder reiskilometers, dus minder stikstof en CO2 uitstoot; …

En vervolgens nooit meer fysiek ontmoeten?

Jazeker, dat blijft, maar nadat de inhoud scherp op het netvlies staat en de echte leervragen zijn geraakt. Daardoor krijgen de toekomstige heisessies over persoonlijk leiderschap nog meer diepte. Het is precies dat deel wat de deelnemers aan onder andere de post HBO opleiding projectmanagement echt ondersteunt in hun Ikigai!

Zal deze combinatie van online leren en offline trainen de toekomst van ons vak worden? Online leren, gecombineerd met trainingssessies waarin mensen zich echt geraakt weten? Ik roep het al langer, gezien de prachtige Massive Open Online Courses die je bij vele universiteiten kunt volgen. Rijke inhoudsbronnen, waaraan jij je als mens op kunt trekken. Tegelijkertijd roept de opgedane kennis de behoefte op om te verdiepen, uit te zoeken, te oefenen, zodat persoonlijke waarden, kwaliteiten en passie voluit geleefd kunnen worden ten behoeve van het teruggeven aan de maatschappij.

Zie voor de online training IPMA D/C, open inschrijfgroep, waarin ik je meeneem door zowel de theorie als de persoonlijke toepassing daarvan: https://deprojectacademie.nl/training/theorie-en-vaardigheidstraining-ipma-d-c-virtual-classroom/

Stuur me even een mail, als je mee wilt doen: roelriepma@deprojectacademie.nl

Deze TED lezing weerspiegelt voor mij de kern van beroepsonderwijs. De Studio School voldoet aan alle aspecten waar jonge mensen, maar ook mensen die een leven lang willen leren, blij van worden:

1. Actief bezig zijn
2. Het werken aan echte opdrachten, echt werk
3. Het werken in teamverband

Waar leer je nu als beste een beroep. Binnen de muren van het huidige beroepsonderwijs of middenin de dagelijkse praktijk van het beroep? Uit het reproduceren van de theorie en inzichten, die versnipperd per vak worden aangeboden? Of juist in sterke verbinding met die plekken waar die theorie in zijn samenhang wordt toegepast?

Voor veel jongeren staat de school veel te ver af van de beroepspraktijk. Ze kunnen de vakken die ze krijgen niet plaatsen in toekomstige werkomgevingen. Bovendien ervaren ze dagelijks dat de wereld om hen heen razendsnel verandert. Vakken die voor twee jaar terug zinvol leken, lijken vandaag de dag al weer verouderd.

De toekomst van het beroepsonderwijs ligt grotendeels buiten de muren van de klassieke klas. Het ligt verankerd in zinvolle, uitdagende opdrachten die in teamverband worden uitgewerkt. Opdrachten die worden aangereikt door toekomstige werkgevers. Opdrachten dus van buiten komen en daardoor veel meer motiverend werken dan de “als niet echt en verouderd ervaren casuïstiek”. De functie van de toekomstige beroepsschool richt zich op:

1. Het verzamelen en ordenen van uitdagende opdrachten, die aangereikt worden door gemotiveerde instellingen en bedrijven. De school verbindt buiten op proactieve wijze met het onderwijs
2. Het begeleiden van jonge en ook ervaren teams  (leren doe je je leven lang) bij het methodisch en effectief aanpakken van uitdagende opdracht. De bronnen die de scholen nu dagelijks los van de concrete praktijk in de klas overdragen, krijgen opeens betekenis in de context van de opdracht.
3. Het begeleiden van teams en individuen bij het “leren te leren”, zodat de lerende teams zelfsturend vermogen ontwikkelen voor het aanpakken van de complexe opdracht
4. Het opleiden en begeleiden van de praktijkcoaches, die het beroep – een integratie van kennis en vaardigheden uit MEERDERE vakken – door en door kennen, maar het vak van coachen vaak nog moeten leren. Zij worden de echte ambassadeurs voor actieve samenwerking met scholen.

De TED lezing inspireert mij om de weg richting projectonderwijs nog beter in te richten. Wat is er nodig?

1. Compacte en hechte docententeams, die als team samenwerken en “het beroep” en “het leren te leren” centraal stellen in hun gezamenlijk handelen.
2. Betrokken instellingen en bedrijven, die weten: “mijn projectopdrachten dragen wezenlijk bij aan de ontwikkeling van jong talent” en “ze motiveren jonge mensen om hun daadkracht in te zetten voor zinvol werk”
3. Schoolbesturen die door en door beseffen dat de tevredenheid van de afnemers (instellingen en bedrijven) van goed opgeleide talenten de maatstaf is voor kwalitatief goed onderwijs
4. Lerende mensen die van harte werken aan het opbouwen van een prachtige (praktijk)portfolio

Voor mij persoonlijk ga ik deze uitdaging ook weg in in-company trainingen of zelfs open inschrijftrainingen. Ik stem mijn trainingen altijd af op het reële werk waar mensen dagelijks mee bezig zijn. Soms gaan zaken gemakkelijk. Kunnen andere collega’s daarvan leren? Soms gaan zaken moeizaam. Kunnen we samen wegen vinden, mede gebaseerd op goede literatuur – deel van het trainerschap! – om het moeizame te doorbreken?

Vanuit Organisatie-Kundig (zie: www.organisatie-kundig.nl en www.ok-platform.nl) doe ik dat door strategische teams mee te nemen door hun strategieproject! Een OK! adviestraject, waar de focus wordt gezet op meervoudig waarde denken. Integrale aandacht voor de evenwichtige ontwikkeling van mens, sociale relatie, intellectualiteit, infrastructuur, natuur en financiën.

Vanuit De Project Academie (zie: www.deprojectacademie.nl) door projectteams inclusief en opdracht gevende teams mee te nemen door de vraagstukken waar ze dagelijks tegenaan lopen. Het zijn professsionaliseringsprojecten, die de deelnemers vorm en inhoud geven door goed na te denken over hun beroep en het door voeren van verbeteringen in hun gezamenlijk handelen.

De basis is het leren van mensen. En dat leren wordt het best geleerd door te werken aan uitdagende opdrachten, waarmee het beroep nog meer diepte en inhoud krijgt.

Toen ik werkte aan het hoofdstuk Financiën in ons boek Teun van Aker, Roel Riepma, Rob Westerdijk (2018). Het OK! model. Een methodische aanpak van organisatievraagstukken. Groningen: Noordhoff BV ontstond het zinnetje ‘Outcome is het geïntegreerde keteneffect van gerealiseerd output!’ Het gedicht TRANSITIE is geïnspireerd door deze zin.

Ik begin meer en meer te beseffen dat de systemen die wij hebben opgebouwd weeffouten in zich dragen. Ze stimuleren de doelfocus op het vermeerderen van ‘geld per organisatie’ in plaats van het werken aan een meervoudige balans in de gehele keten. Dit kan leiden tot miljardenwinsten voor het meest machtige bedrijf en grondstofuitputting en armoede in andere delen van de keten. De verworven geldmiddelen worden vervolgens verdeeld onder hen die reeds geld bezaten en investeerden in ‘nog meer winst’. Let wel (1): wettelijk geaccordeerd!

Het rare in het systeem is dat de aan de output te koppelen negatieve effecten, zoals grondvervuiling, grondstoffen schaarste, armoede als gevolg van inkoopmacht, (nog) niet worden gerekend als kosten voor het veroorzakend bedrijf zelf. Het effect wordt schrijnender als ook nog eens grote delen van de winst naar die plekken worden gedirigeerd waar het belastingklimaat het meest gunstig is. Het bijdragen aan het oplossen van ‘de negatieve effecten van gerealiseerde output’ wordt op die manier geminimaliseerd.

Ik hou van ondernemen! En binnen dat ondernemen zet ik mij in voor het creëren van waarde die van betekenis is voor mens, team, organisatie en maatschappij. Geld is daarbij voor mij een ruilmiddel. Geen doel, want dan wordt het onttrokken, net als grondstoffen, aan het systeem. En dan raakt het op ‘voor velen’, omdat het zich heeft opgepot bij weinigen.

Duurzaam betekenisvolle waarde creëert altijd een balans. Dat wordt gerealiseerd door te ondernemen met een missie. Iets te creëren waar mensen echt blij van worden. En dat vanuit een diepgaand besef dat effecten als opmaken, uithollen, verarmen, vervuilen, … altijd meegenomen moeten worden in het bedrijfseconomisch lange termijn denken. Niet het veilig stellen van de korte termijn winsten, is ondernemen.

Oog voor het vervullen van de missie en de daaraan gekoppelde ‘outputs’ is het hart van ondernemen. Dit hart verrijkt zich als deze outputs zonder schadelijke outcomes – geïntegreerde keteneffecten van output – en het liefst positieve bijeffecten gerealiseerd worden.

Daarvoor is een systeemtransitie nodig van ‘financiële winstmaximalisatie’ naar ‘optimalisatie van de meervoudige waarde-balans’. Prima dat je daarbij winst wegsluist voor herinvesteren en investeren nog mooiere bijdragen aan de maatschappij! Maar wacht: je krijgt eerst een rekening voor de veroorzaakte negatieve ketteneffecten van de gerealiseerde output.

Dit betekent dat de verantwoordingsgrondslag, die financieel overigens tot in de puntjes geregeld is en dus de ontwijkmechanismen ook, een wijziging nodig heeft. Ketensystemen moeten transparanter worden ingericht, zodat precies zichtbaar wordt wat in de keten de effecten zijn van gerealiseerde output.

Daar waar een organisatie ‘negatieve outcomes’ realiseert, wordt een ‘outcome nota’ gestuurd, vanwege verarming van mens, uitholling natuurwaarden, eenzijdige bevoordeling van specifieke relaties, gebruik zonder opbouw van fysieke en intellectuele infrastructuren. Een inperking van de herbruikbare winst of een gerichte investeringsaanwijzing ten behoeve van een betere meervoudige waarde-balans.

Veel organisaties, ook grote organisaties, denken al zo. Mooie voorbeelden:

• www.gispen.nl
• www.interface.com
• www.dsm.com

Ze weten dat het creëren van disbalans in waarden vroeg of laat als een boemerang op hen terug komt. De leiding houdt van het voorzien in behoeften met de ‘outputs’ die ze realiseren, maar houden tegelijkertijd een scherp oog op het voorkomen van negatieve effecten van deze outputs.

Tijdens deze COVID19 periode worden ook andere invalshoeken zichtbaar. Zie de link: https://www.sprout.nl/artikel/coronavirus/dit-zijn-de-18-meest-onsympathieke-bedrijven-tijdens-de-coronacrisis-update-23

Bedrijven met een gezonde buffer, sturen mensen de straat op en gebruiken de regels voor het verkrijgen van financiële vergoedingen voor het niet kunnen leveren van hun output. Zij bekennen kleur door het tonen van een eenzijdige focus op winstmaximalisatie en behoud van opgepotte winsten of winsten die zijn omgezet in ‘mooie speeldingen voor de eigenaren’.

Het verdienmodel hapert even door de crisis, dus: trouwe mensen op straat, de belastingbetaler betaalt nu maar even hun uitkering… En ook: oeps, wacht wel even de aandeelhouderswaarde veilig stellen…

De kern van het vrije ondernemen en de regels die we daarom heen hebben opgezet, komen zo bovendrijven. Het gaat mij nooit om de schandpaal. Het systeem heeft dit immers op deze manier ‘toegelaten’ en daar zitten we samen in en zijn we dus ook samen bij! Het gaat nu wel om een belangrijke vraag: ‘Wat is de bedoeling van het systeem: het doorgaand belonen en veilig stellen van het succes van de enkelvoudige ondernemer of de regel dat ondernemerssucces mede door medewerkers, klanten, leveranciers, grondstoffenbronnen, subsidies, … is opgebouwd en derhalve integrale verantwoordelijkheid vraagt voor de opbouw van een gezonde keten?’

Persoonlijk kies ik nu voor het laatste. We moeten anders naar winstmaximalisatie gaan kijken. Leren om zodanig her te verdelen, dat een gezonde meervoudige waarde-balans ontstaat. Mooie bedrijven om voor te werken! Het vraagt strategisch denkwerk voorbij de eigen organisatiegrenzen en de eenvoudige rekensom: zoveel verkocht – zoveel minder ingekocht = mijn ondernemerswinst!

Er moeten vragen meegenomen worden als: ‘Waar is het ingekocht? Hoe leefbaar is het leven van hen waarbij ik heb ingekocht? Hoe draagt mijn inkoop bij aan de opbouw van de aarde? Wie en wat komt de meerwaarde toe die is gerealiseerd? … Het leidt tot bedrijven die niet alleen de aandeelhouder –risicodragende geldverschaffers – tevreden stemmen, maar de toekomstige duurzaamheid van de gehele leefgemeenschap voor ogen houden.

Met de OK! analyse (zie www.organiatie-kundig.nl en www.ok-platform.nl) zetten we in ieder geval de focus op de bijdrage van de organisatie aan de ontwikkeling van een meervoudige waarde-balans, zowel vanuit intern perspectief als vanuit extern perspectief. Dat maakt het gemakkelijker om de vraag te stellen op welke wijze gewerkt kan worden aan een evenwichtige waarde-balans, waaronder ook een gezonde financiële huishouding valt.